İrlanda ya da İrlanda Cumhuriyeti, yaşamak ve ziyaret etmek için mistik ve harika bir yerdir. Yüzyıllar boyunca uğradığı sayısız savaşa rağmen bugün bağımsız ve güçlü bir ulus olarak karşımıza çıkan İrlanda’ya, her yıl birçok insan gizemli kültürü ve muhteşem tarihi hakkında bilgi edinmek için akın ediyor. Günümüzde yeşil rengin hakim olduğu büyüleyici doğası ile göze çarpan ülke, Yüzüklerin Efendisi’nin yazarı J.R.R. Tolkien’e de ilham kaynağı olmuştur. Gelin, bu güzel ülkede eğitim almak ve yaşamak isteyenler için İrlanda hakkında bilmeniz gereken ilginç gerçeklere göz atalım.
1. İrlanda’nın Sembolleri
İrlanda hakkında bilgi denildiğinde ülkeye özgü bilinen çok sayıda ilginç gelenek, kültür özellikleri ve semboller bulunur. Yeşil renk, arp ve gayda gibi müzik aletlerinin kullanıldığı folklorik müzikleri, stepdancing adını verdikleri dansları, ünlü edebiyatçıları ve pub kültürleri bunlardan sadece birkaçıdır. Ancak İrlanda’nın kullanılan tek resmi ulusal sembolü, bilinenin aksine Shamrock yani üç yapraklı yonca ya da Kelt haçı değil, arptır.
Aynı zamanda sık sık eğri bir şapka ve deri önlükleri ile özdeşleştirilen Leprikon adı verilen periler İrlanda folklorunda geniş yer bulur. Omuzunuzun üstüne sığabilecek bu minik insanların İrlanda’nın her yerine çok sayıda altın gömdüklerine inanılır. Bugün hala çoğu İrlanda insanları, perilerin varlığına ve İrlanda kültüründe perilerin kendilerine ve ailelerine mutluluk ve güzel şeyler getireceğini düşünür. İrlanda kültürü hakkında ayrıntılı bilgi için makalemize göz gezdirin.
2. Saint Patrick, aslında İrlandalı değildir.
Genel olarak İrlanda’da eğitim alırken yeşil rengin hakimiyeti dikkatinizi çekecektir. Ülkenin doğasıyla özdeştirilen yeşil renk, aynı zamanda İrlanda’nın koruyucu azizlerinden biri olan Saint Patrick’in işareti olan üç yapraklı yoncanın da rengidir. Her yıl, 17 Mart’ta kutlanan ve 5 gün süren Aziz Patrick gününde, sadece İrlanda değil tüm dünyada çok sayıda ülkede insanlar ve sokaklar yeşil renge bürünür.
3. Guinness ve Rekorlar Kitabı
İrlandalılar, dünyanın en çok bira tüketen ikinci milletidir. Dünyaca ünlü İrlanda birası Guinness, İrlanda’ya özgü siyah, yoğun köpüklü bir bira türüdür ve Arthur Guinness tarafından 1759 yılında kurulan bira fabrikasında üretilmektedir. Aynı zamanda Guinness, dünyaca ünlü rekorları barındıran Guinness Rekorlar Kitabına da ismini verirken, bir barda çıkan iddianın sonucu firma tarafında basılmaya başlanan kitap serisi bugün en çok satanlar arasında ilk sıradadır ve rekorlar kitabında yer alır. Ayrıca ülkenin bir diğer üretimi yapılan meşhur içeceği ise dünyaca ünlü İrlanda viskisi olarak bilinir.
4. İrlandalıların sadece %10’u doğal kızıldır.
Kızıl saçlılar denilince genel olarak ilk aklımıza gelen İrlandalılar oluyor. Hatta yurtdışında genelde bir kızıl saçlı görenler ‘’Oh, you’re ginger? So, you must be Irish.’’ derler. Aslında bu kanı hiç de yanlış değil! Zira son yıllarda İngiliz Prens Harry’nin kızıl saçlarından yola çıkarak, kızıl saçların kökeninin İngilizlere ait olduğunu söyleyenler olsa da, Avrupa’nın genetik kökenlerini inceleyen internet sitesi Eupedia’ya göre en yüksek kızıllık yüzdesi, bugün 10 ile 30 arasında olan İrlanda’ya ait. Onu İskoçya ve İngiltere izliyor. Kızıl saçlılar, dünya nüfusunun sadece %2’sinde rastlanan ender bir gen ve en nadir bulunanı ise İrlanda’da çokça rastlayacağınız mavi gözlü kızıllardır.
5. İrlanda dışında yaşayan İrlandalılar
İrlanda nüfusu şu anda yaklaşık 4.8 milyon civarındadır. 1845 ve 1852 yılları arasında yaşanan Büyük İrlanda Kıtlığı’ndan önceki nüfusu ise 4 milyondan daha azdı. Aradan geçen bunca zaman, nüfusun artmamasındaki en büyük etken ise özellikle Amerika’ya yapılan büyük göç dalgasıdır. Bugün, dünyadaki yaklaşık 80 milyon insanın İrlanda pasaportuna sahip olduğu biliniyor. Avustralya nüfusunun neredeyse yarısının İrlandalılar soyundan geldiği, Amerika’da ise 39 milyondan fazla İrlanda kökenli Amerikalının yaşadığı tahmin edilmektedir.
6. Oscar Wilde’ın şehri Dublin
Bugüne kadar dünyanın en ünlü edebiyatçılarına ev sahipliği yapan İrlanda ile bütünleşen bir diğer isim ise Oscar Wilde’dır. İrlanda başkenti Dublin’de Oscar Fingal O’Flahertie Wills Wilde ismiyle doğan ve Trinity College’da eğitim gören yazar daha sonra burs kazanarak gittiği Oxford Üniversitesi’nden mezun olmuştur. Aynı zamanda İrlanda Dublin, Nobel Ödüllü yazar George Bernard Shaw ve Samuel Beckett ile aralarında James Joyce, Jonathan Swift ve Bram Stoker’ın da olduğu zengin bir edebiyatçılar topluluğuna ev sahipliği yapar.
7. Beyaz Saray bir İrlandalı tarafından tasarlanmıştır.
White House olarak bilinen ve Amerika Birleşik Devletleri’nin sembollerinden biri olan Beyaz Saray, George Washington tarafından başkentin yeri belirlendikten sonra yapılması planlanmıştır. White House’un tasarımı, açılan bir yarışmada birinciliği kazanan James Hoban isimli bir İrlandalı mimara aittir. Dublin Kraliyet Cemiyeti’nde mimarlık eğitimi alan Hoban, İrlanda’dan Amerika’ya göç etmiş ve Beyaz Saray’ın inşasının tamamlanmasından sonra ölümüne dek, eşi ve 10 çocuğu ile burada bahçede yer alan kırmızı tuğla bir evde yaşamıştır. Aynı zamanda Oscar heykelinin de tasarımcısı, İrlandalı sanat yönetmeni Cedric Gibbons’tur.
8. İrlanda eğitim sisteminin merkezi: Trinity College
Trinity College; İrlanda’nın en prestijli ve eski üst düzey eğitim kurumu olarak 1592 yılında Queen Elizabeth tarafında kurulmuştur. Dublin Üniversitesi’ne bağlı olan kolej, Oxford ve Cambridge üniversitelerinde de bulunan kolejler model alınarak oluşturulmuştur. Aralarında Oscar Wilde, Bram Stoker ve Samuel Beckett gibi tanınmış isimlerin mezun olduğu okul, altında gizli tünelleri ve şarap mahzenlerini barındırırken, İrlanda Dublin’in en popüler turistik merkezlerinden biri olarak her gün binlerce kişiyi ağırlar.
The Times tarafından dünyanın en iyi 100 ve Avrupa’nın en iyi 50 üniversitesinden biri olarak derecelendirilen tek İrlanda üniversitesi olan Trinity College, aynı zamanda ülkenin en eski ve büyük kütüphanesi ile de göz doldurur. Kütüphane, İngiltere ve İrlanda’da basılmış her kitabın bir kopyasını saklarken, en meşhur kitap ‘’The Book of Kells’’ olarak bilinen Latince yazılmış bir el yazması İncil’dir. Aynı zamanda Dublin’de yer alan Chester Beatty Müze ve Kütüphanesi’nde el yazması çok sayıda Kuran vardır.
9. İrlandaca, ülkede konuşulan üçüncü dil
İrlanda hakkında bilmedikleriniz arasında yer alacak bilgilerden biri de ülkenin iki resmi dile sahip olmasıdır. İrlanda resmi dili, İrlandaca ve İngilizcedir. 5 milyona yakın nüfusa sahip ülke, zamanla aldığı göçler ile İrlandaca konuşan insan sayısında da azalmalar olmuş. Bugün en yaygın konuşulan dil İngilizce olduğu için çoğu insan bunu ilk dil olarak kabul ederken, onu Lehçe, Fransızca, İspanyolca, Portekizce gibi diller izler. Aynı zamanda İrlanda dilinde ‘’Evet’’ ya da ‘’Hayır’’ yoktur. Çoğu dilde yaygın olarak kullanılan bu iki kelime için doğrudan bir çeviri bulunmayan İrlandaca da, bunun yerine sorulan soruya karşılık olarak ’’yaparım ya da yapmam, gelirim ya da gelmem’’ gibi fiil formları kullanılır.
10. Kaleler ülkesi İrlanda
İrlanda Cumhuriyeti, yüzlerce yıl öncesine dayanan birbirinden güzel sembolik kalelere sahiptir. Hatta derler ki, yolunuzu kaybettiğinizde kaleler size yol gösterici olacaktır. İrlanda hakkında en ilginç bilgiler arasında ülkede, 30 binden fazla kale bulunduğunu söylemeden geçmek olmaz. Tarihi, savaş ve şiddetle dolu olan bu güzel kaleler ülkesi, aileleri ve köyleri istilacılardan korumak için yüzyıllar boyunca kaleler inşa etmişlerdir. Günümüzde kalelerin çoğu hala ayakta ve ziyarete açıkken, en eskilerinden biri ise Dublin’de yer alan ve 1204 yılında kurulan Dublin Kalesi’dir.